سزارین

در این پست آموزشی قصد داریم در رابطه با جراحی سزارین و علل انجام آن مطالبی در اختیار اعضای مد اسمارت قرار دهیم .

سزارین

سزارین نوعی عمل جراحی است که با ایجاد برش در جدار شکم و دیوار رحم ، اقدام به خارج نمودن جنین می نمایند .

سزارین بعد از زایمان طبیعی روش دیگر ختم بارداری است و هنگامی انجام می شود که پزشک تشخیص می دهد این نوع ختم بارداری برای حفظ سلامت مادر و جنین ضرورت دارد.

علل سزارین

1. سزارین قبلی، سابقه هیستروتومی، سابقه اسکار روی رحم ، سابقه جراحی های ترمیمی سرویکس و واژن

2. اختلالات لانه گزینی جفت (چسبنده، سرراهی،…)، پرولاپس بند ناف.

 چسبندگی جفت یا جفت اکرتا : (Placenta Accreta) : عارضه ای است که طی آن جفت به سطح دیواره رحم مادر بیش از حد نفوذ می کند که عارضه ای خطرناک در دوران بارداری است

تشخیص: معمولاً توسط سونوگرافی انجام می شود که گاهی نیز با تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا MRI تکمیل می شود. همچنین گاهی ممکن است با انجام آزمایش خون، افزایش سطح آلفافیتوپروتئین را درخون بررسی کنند، چون چسبندگی جفت می تواند سطح این پروتئین را در خون افزایش دهد

آلفافیتوپروتئین یکی از پروتئینهای خون می باشد که در دوران جنینی توسط کیسه زرده و کبد جنین تولید می شود.

جفت سرراهی : قرار گرفتن جفت در بالای سوراخ دهانه رحم

علایم:

خونریزی بدون درد و تندرنس

خونریزی قرمز و روشن

بدون دیسترس جنینی

3. خونریزی شدید مادر و به مخاطره افتادن جان مادر

4. عفونت مادری (هرپس فعال، HIV مثبت).

5. چند قلویی.

6. کانسر مهاجم سرویکس

7. پره اکلامپسی و اکلامپسی (مسمومیت دوران بارداری)

علایم پره اکلامپسی: افزایش فشار خون، وجود پروتئین اوری، ادم اندام فوقانی

علایم اکلامپسی: علایم بالا + تشنج

نکته : سولفات منیزیوم دارویی است که در پره اکلامپسی برای کنترل فشار خون و جلوگیری از تشنج داده می شود.

8. در صورت ایست قلبی مادر در مواردی که عملیات احیا موفق نباشد. از 9 تا 3 دقیقه پس از ایست قلبی مادر سزارین فوری انجام شود.

9. آنومالی قابل درمان جنین که انجام زایمان طبیعی منجر به آسیب خوردن به آن عضو می شود مثل مننگو میلوسل و…

10. تاخیر رشد داخل رحمی(IUGR)

11. نمایش غیر طبیعی جنین مثل نمایش صورت، پیشانی پایدار، قرار عرضی و نمایش بریچ.

12. دیستوشی ( عدم پیشرفت سیر زایمانی )

13. عدم تناسب سر جنین ولگن مادر( CPD)  ناشی از لگن تنگ، جنین ماکروزوم یا هر دو

14. دکلمان جفت : جدا شدن زود رس جفت

علایم:

خونریزی واژینال (شایعترین علامت) قرمز تیره

تندرنس یا انفباضات دردناک و مرگ جنین

نکته: فشار خون بالا( شایعترین عامل ) دکلمان جفت است .

مراقبت های قبل از عمل 

در موارد سزارین برنامه ریزی شده یک آرامبخش برای شب قبل تجویز شود.

از 8 ساعت قبل از سزارین برنامه ریزی شده، دریافت مواد خوراکی متوقف شود.

یک هموگلوبین پایه برای مادر کاندید سزارین درخواست شود (در موارد بدون مشکل با یک هموگلوبین نرمال در یک ماه گذشته نیازی به تکرار تست نیست).

برای کاهش خطر عفونت پس از سزارین، یک دوز آنتی بیوتیک (سفازولین یا آمپی سیلین) 60 – 30 دقیقه قبل از سزارین (قبل از برش) به همه مادران کاندید سزارین تزریق شود.

 سفازولین یک گرم در صورت وزن کمتر از 80 کیلوگرم و 2 گرم در صورت وزن مساوی یا بیشتر از 80 کیلوگرم و 3 گرم در صورت وزن بالای 120 کیلوگرم.

پرپ پوست جدار شکم انجام شود. از کلرهگزیدین الکل یا محلول پوویدون آیدون استفاده کنید.

برش های  جراحی در سزارین

برش عرضی تحتانی (Low transeverse incision)

برش عمودی تحتانی(Low vertical incision)

برش کلاسیک  (classical incision)

نوع بیهوشی: اپیدورال ،اسپاینال ، عمومی

پوزیشن: در حالت سوپاین( بالش در زیر پهلوی راست زیرا باعث کاهش فشار روی ورید اجوف تحتانی می شود)

پرپ: پرپ شکمی به علاوه پرپ ناحیه واژن و قسمت داخلی ران ها( گذاشتن سوند ادراری)

مراحل عمل سزارین

برش دادن پوست با تیغه بیستوری ( میدلاین تحتانی یا فانشتایل) ولی بیشتر ازفانشتایل استفاده می گردد.

زیر پوست: بهتر است لایه زیر پوست به آرامی و با انگشتان باز شود.

برش دادن فاشیا با تیغه بیستوری  و قیچی و رترکتور فارابوف

پریتوئن: به منظور جلوگیری از آسیب به مثانه، روده و سایر ارگانهایی که احتمالاً به سطح زیرین چسبندگی دارند با انگشت به آرامی باز شود.

برش دادن تا رسیدن به رحم( هر چه عمق بیشتر ، استفاده از رترکتور قوی ترمثل روکس )

بعد از رسیدن به رحم ، لمس رحم برای تشخیص موقعیت جنین

برش رحم و گذاشتن رترکتور مثانه و ازاد کردن مثانه با قیچی مایو از رحم ( قبل از آزاد شدن سر جنین رترکتور مثانه را بر می داریم)

پزشک به آرامی یک برش عرضی در قسمت تحتانی رحم می زند.

پاره کردن پرده آمنیون با قیچی ( آمنیوتومی ) یا خودبخود و اعمال فشار از روی پوست به قسمت فوقانی رحم برای خارج کردن جنین و دور کردن وسایل نوک تیز از موضع عمل

پوار کردن نوزاد توسط اسکراب و زدن دو عدد کلمپ بند ناف و قیچی کردن بین آنها

بعد از جدا کردن بند ناف، تحویل نوزاد به پرستار نوزاد

خارج کردن جفت به آرامی

بعد از خارج کردن جفت، تمیز کردن داخل رحم با لنگاز مرطوب(کوراژ) یا تزریق اکسی توسین مستقیم داخل رحم

رحم لایه به لایه توسط نخ قابل جذب دوخته

مراقبت های بعد از عمل

انجام ماساژ رحمی به دلیل اینرسی رحم( شلی رحم)

دادن اکسی توسین طبق دستور پزشک

کنترل سونداژ بیمار( در صورت رنگ ادرار قرمز اطلاع به پزشک)

تجویز مسکن طبق دستور پزشک ( شیاف دیکلوفناک یا پتدین)

شروع تغذیه دهانی بعد از 24 ساعت