در این پست آموزشی قصد داریم درباره ی جراحی لوزه (tonsillectomy) ، علل ، نحوه ی عمل و مراقبت های آن توضیحاتی در اختیار اعضلی سایت مد اسمارت قرار دهیم .
فهرست محتوا
جراحی لوزه
جراحی لوزه یا تانسیلکتومی از شایع ترین عمل های جراحی در حیطه ی گوش حلق بینی بوده که در آن اقدام به براشتن لوزه ها می شود .
تانسیلکتومی و آدنوئیدکتومی ممکن است همزمان صورت پذیرد که به آن ( T&A) گویند .
جراحی لوزه در موارد التهاب ، عفونت و بزرگی لوزه ها که سبب ایجاد انسداد در حلق می شوند ، اندیکاسیون دارد .
لوزه چیست
لوزه در دو طرف قسمت گلو واقع شده است. لوزه یکی از اولویت های سیستم ایمنی بدن است. از ورود میکروب ها و ویروس هایی که از طریق تنفس وارد می شوند جلوگیری می کند. لوزه ها که توده هایی از بافت لنفاوی هستند و تنها در گلو وجود دارند. علاوه بر این، یک بافت لنفاوی به نام آدنوئید ( لوزه سوم ) در تنگنای حفره بینی وجود دارد. به کمک لوزه و آدنوئید ، بدن از تأثیرات خارجی محافظت می شود.
علل جراحی لوزه
اگر لوزه های بیمار دیگر نمی توانند بدن را در برابر میکروب محافظت کنند، روش های جراحی مورد استفاده قرار می گیرند. بزرگ شدن لوزه بر رشد چهره تأثیر منفی دارد . باعث دشواری تنفس ، مشکلات خواب ، انسداد بینی ، خروپف ، خوابیدن با دهان باز و همچنین اختلال در تمرکز بر زندگی اجتماعی می شود. علاوه بر این باعث اختلال در تغذیه نیز می شود. با توجه به این که در بیشتر کودکان دیده می شود، وضعیت آپنه خواب نیز وجود دارد. هنگام خوابیدن کودکان ممکن است توقف تنفس ایجاد شود.همچنین ممکن است تومور بدخیم ، التهاب گوش میانی و اختلال در فک در نتیجه ی لوزه و آدنوئید ایجاد شود . اگر چنین مشکلاتی را تجربه می کنید، سالم ترین روش جراحی لوزه ها است.
مراقبت قبل از جراحی لوزه
- بررسی ناشتا بودن کودک
- بررسی وضعیت انعقادی خون با کنترل هموگلوبین و هماتوکریت
- بررسی وضعیت گروه خونی کودک
- بررسی کودک از نظر ابتلاء به بیماری های تنفسی فوقانی
- بررسی وضعیت روانی کودک متناسب با سن رشد و تکامل وی
ابزارها و تجهیزات لازم جهت تانسیلکتومی و آدنوئیدکتومی
چراغ پیشانی برای جراح ، ساکشن ، کوتر ، ست تونسیلکتومی و آدنوِئیدکتومی ، گاز لوزه ( گلوله شده ) ، دستکش در سایز های مختلف ، پری ست ، رابط ساکشن ، قلم کوتر ، تیغ بیستوری شماره 12 ، نخ به انتخاب جراح ، سرنگ و مایع شستشو .
نوع بیهوشی : عمومی ( البته ممکن است در بزرگسالان ، از بی حسی موضعی و sedation نیز استفاده شود )
پوزیشن بیمار : سوپاین به گونه ای که یک بالش یا شان رول شده در زیر شانه های بیمار قرار میگیرد تا ناحیه ی گردن به سمت بالا هدایت گردد .جراح در بالای سر بیمار قرار می گیرد . در بالغین ممکن است از پوزیشن نشسته نیز استفاده شود .
پرپ : پرپ انجام نمی شود البته در بعضی موارد دور حفره دهان و بینی پرپ می شود .
درپ : ناحیه سر، روی شانه ها و سینه ی بیمار پوشانده می شود .
ست تانسیلکتومی برای جراحی لوزه
مراحل عمل جراحی لوزه
- ابتدا دهان توسط دهان باز کن خودکار بازنگهداشته شده و زبان بیمار توسط اکارتور زبان به پایین هدایت می گردد.
- لوزه توسط فورسپس لوزه یا آلیس گرفته شده و توسط چاقو یا اسنار خارج می گردد .
- بعد از خارج کردن لوزه ، جراح بستر لوزه را با گاز به مدت چند دقیقه می فشارد تا به هموستاز کمک نماید .
- بعد از برداشت گاز ، جراح می تواند از الکتروکوتر جهت هموستاز کامل استفاده کند . از بخیه ی قابل جذب نیز می توان جهت هموستاز بستر لوزه بهره گرفت .
مراقبت های بعد از عمل در ریکاوری
- قرار دادن کودک در پوزیشن پرون و چرخاندن سر به یکطرف جهت تسهیل در خروج ترشحات
- کنترل علائم حیاتی و میزان spo2
- کنترل و پیشگیری از تشدید بروز تهوع و استفراغ
- کنترل سطح هوشیاری و محافظت از کودک در جهت پیشگیری از سقوط
- مایع درمانی مناسب با توجه به میزان خونریزی طول جراحی
- کنترل و مدیریت درد کودک با استفاده از داروهای تجویز شده
آموزش به والدین و مراقبت در منزل
- اجتناب از خوردن و آشامیدن به مدت 6 ساعت پس از جراحی
- شروع رژیم غذایی پس از 6 ساعت با مایعات سرد و مواد غذایی نرم و تداوم این رژیم تا 10 روز بعد از عمل جراحی
- کنترل دمای بدن در جهت ارزیابی ناحیه ی زخم جراحی از لحاظ عفونت ( تا 38/5 درجه در روز دوم پس از جراحی طبیعی است )
- کنترل و تسکین درد پس از جراحی لوزه با مسکن های تجویز شده جهت توانایی کودک برای بلع مواد غذایی
- مصرف داروهای تجویز شده طبق دستور پزشک ( بخصوص آنتی بیوتیک ها )
توجه : از روز دوم به بعد در محل لوزه ها یک قشر خاکستری ایجاد می شود .این قشر خاکستری لخته ی فیبرین بوده و قسمتی از روند التیامی است . کسانی که به این مسئله آگاه نباشند ممکن است به غلط آن را چرک بپندارند . همچنین بوی بد دهان تا چند روز بعد از عمل طبیعی است و به دلیل چرک کردن عمل نیست .
توجه : بعد از جراحی لوزه ، بخصوص روزهای پنجم و ششم ممکن است بیمار کمی گوش درد داشته باشد که ناشی از عصب دهی مشترک گوش و حلق است و ارتباطی به خود گوش ندارد .
