درس فیزیولوژی یکی از مهم ترین دروس دوره علوم پایه پزشکی و پایه و اساس قسمت زیادی از علم پزشکیه. برای یادگیری بیماری ها و نقص های عملکردی بدن، باید ابتدا در این درس نحوه کارکرد طبیعی اون ها رو یاد بگیریم. پس با مد اسمارت همراه باشین تا در این مقاله به بررسی و معرفی درس فیزیولوژی بپردازیم.
فهرست محتوا
فیزیولوژی چیست؟
به دنیای هیجان انگیز فیزیولوژی خوش اومدین! در این درس، مکانیسم ها و فرآیندهای جذابی رو که بر عملکرد موجودات زنده حاکمه، اون هم با تمرکز ویژه بر بدن انسان، یاد می گیریم. در واقع، فیزیولوژی شاخه ای از زیست شناسیه که به بررسی نحوه ی عملکرد سیستم ها و اندام های مختلف می پردازه که با هم برای حفظ تعادل بدن و سازگاری با محیطش عمل می کنن.
طی این درس، پیچیدگی های سیستم های فیزیولوژیکی مختلف، مثل سیستم های قلبی عروقی، تنفسی، گوارشی، عصبی و غدد درون ریز رو متوجه می شیم و همچنین پیچیدگی های متابولیسم سلولی، تنظیم عملکردهای متفاوت بدن و هماهنگی همه ی این فرآیندهای فیزیولوژیکی با هم رو کشف می کنیم. در نهایت هم، ما با مطالعه‌ی فیزیولوژی، درک جامعی از مکانیسم های پشت عملکردهای طبیعی بدن و همین طور اختلالاتی که منجر به بیماری ها می شن، پیدا می کنیم.
سرفصل های درس فیزیولوژی
برای معرفی درس فیزیولوژی پزشکی نیازه که ببینیم این درس از چه بخش ها و سرفصل هایی تشکیل شده تا بتونیم با یادگیری اون عملکرد بدن رو درک کنیم.
- سیستم قلبی عروقی: به عنوان مثال بیاین در مورد سیستم قلبی عروقی صحبت کنیم. ما در این درس، همه چیز رو در مورد قلب، نحوه‌ی پمپاژ خون برای رسوندن اکسیژن و مواد مغذی به اندام ها و بافت ها یاد خواهیم گرفت. ما همچنین متوجه می شیم که رگ های خونی چطور در انتقال خون در سراسر بدن ما نقش مهمی دارن.
- سیستم تنفسی: بعد، به سیستم تنفسی می پردازیم. احساسی رو که موقع نفس عمیق کشیدن پیدا می کنین به یاد بیارین؛ ما در درس فیزیولوژی متوجه می شیم که شش های ما چه کاری رو انجام میدن تا بتونن اکسیژن رو وارد و بعد، دی اکسید کربن رو آزاد کنن و به ما این امکان رو بدن که نفس بکشیم و اکسیژن مورد نیاز سلول هامون رو برای عملکرد صحیح فراهم کنیم.
- سیستم گوارشی: در مرحله‌ی بعد، به سراغ سیستم گوارشی میریم. ما کشف می کنیم که چطور معده، روده و سایر اندام های ما، غذایی رو که می خوریم تجزیه و مواد مغذی رو استخراج می کنن تا به فعالیت های بدن ما کمک کنن. یادگیری این قسمت ها مثل یه سفر به کارخونه ی فرآوری مواد غذایی بدنمونه!
- سیستم عصبی: سیستم عصبی ما هم موضوع جالب دیگه ایه که در این درس بهش خواهیم پرداخت. ما بررسی می کنیم که چطور مغز، نخاع و اعصاب ما برای ارسال و دریافت پیام هایی که حرکات، افکار و حواس ما رو کنترل می کنن، با هم کار می کنن.
- هورمون ها: یکی دیگه از مباحث فیزیولوژی هورمون ها هستن. در فیزیولوژی یاد می گیریم که این پیام رسان های شیمیایی کوچیک چگونه به تنظیم عملکردهای مختلف بدن مثل رشد، متابولیسم و تولید مثل کمک می کنن. اون ها مثل پیام رسان های داخلی بدن هستن که همه چیز رو در تعادل نگه می دارن.
- سیستم کلیوی: در بررسی سیستم کلیوی نحوه توزیع مایعات بدن، تشکیل ادرار، عملکردهای مختلف کلیه، تنظیم اسید باز و… یاد می گیریم.
- فیزیولوژی سلول: در نهایت، متابولیسم سلولی رو تحت عنوان فیزیولوژی سلول بررسی می کنیم. یاد می گیریم که سلول ها چطور انرژی تولید می کنن تا نیاز بدن ما رو تامین کنه و همه ی عملکردهای خودش رو انجام بده. به این ترتیب، فرآیندهای بیوشیمیایی شگفت انگیزی رو هم که در داخل هر سلول کوچیک اتفاق می افته، کشف می کنیم.
برای آشنایی با رشته پزشکی و درس فیزیولوژی پزشکی، باید بدونین که این درس جلسات آزمایشگاهی عملی هم داره که در اون برخی از این مفاهیم رو در عمل می تونیم مشاهده کنیم. در پایان این درس، درک کاملی از تک تک این موضوعات پیدا می کنیم و به احتمال زیاد بیش از پیش به اونچه که در بدن رخ میده کنجکاو و علاقمند می شیم.
کتاب فیزیولوژی گایتون و هال
رفرنس های فیزیولوژی پزشکی
در ادامه معرفی درس فیزیولوژی، به منابع این درس می رسیم. وقتی که نوبت به مطالعه ی رفرنس ها میرسه، ما اغلب می خوایم که یک کتاب فوق العاده و کامل رو داشته باشیم تا ما رو در دنیای شگفت انگیز بدن انسان راهنمایی کنه؛ امّا باید به خاطر داشته باشین که یک کتاب ممکنه برای شرایط یک فرد مناسب باشه ولی فرد دیگه ای از اون کتاب استفاده لازم رو نبره. قطعا کتاب رفرنس اصلی اولین کتابیه که همه معرفیش میکنن اما طبیعتا این کتاب برای همه مناسب نیست. مثلا دانشجویی که کل ترم رو درس نخونده و چند روز قبل از امتحان میخواد شروع کنه، نمیتونه با مطالعه رفرنس خیلی موفق بشه. از اون طرف هم کسی که اهل مطالعه است و یا به فیزیولوژی علاقه داره ممکنه دنبال منابع بیشتری برای خوندن باشه. اجازه بدین چند مورد از کتب محبوب فیزیولوژی رو بهتون معرفی کنیم تا بهتر بتونین کتاب مورد نظرتون رو انتخاب کنین.
اوّلین کتاب پیشنهادی ما کتاب فیزیولوژی گایتون و هال نوشته جان ای. هال است. این کتاب مثل یه گنجینه برای دانش فیزیولوژیه که به طور گسترده توسط دانشجویان پزشکی و متخصصان استفاده میشه و همچنین رفرنس اصلی برای دانشجویان پزشکی، دندان و دارو برای آزمون علوم پایه است. این کتاب به طور عمیق تمام جنبه های فیزیولوژی رو بررسی میکنه و مفاهیم پیچیده رو با رویکردی ساده و جذاب توضیح میده. شما توی این کتاب می تونین توضیحات مفصل، همبستگی های بالینی و مثال های فراوانی برای یادگیری پیدا کنین.
کتاب بعدی در لیست ما کتاب فیزیولوژی گانونگ است. این رفرنس هم به عنوان یکی از منابع اصلی فیزیولوژی استفاده میشه و به علت لحن گیرا و جذابی که داره به یادگیری بهتر کمک زیادی میکنه. این کتاب همه ی موارد ضروری، از فیزیولوژی سلولی گرفته تا سیستم های اندام رو با توضیحات واضح و نمودارهای مفید پوشش میده تا مطمئن بشین که مفاهیم رو به طور کامل درک می کنین.
برای دانشجوهایی که میخوان فقط امتحاناتشون رو پاس کنن و یا میخوان برای آزمون علوم پایه مطالعه داشته باشن میتونن از کتاب خلاصه گایتون، و یا کتاب های خلاصه دیگه ی موجود در بازار به همراه تست های این درس استفاده کنن.
در نهایت، کتاب فیزیولوژی برن و لوی یکی دیگه از انتخاب های مناسب برای این درسه. این کتاب تمام مطالب جامع و اساسی رو پوشش میده و دارای کادرهایی مثل در سطح سلول و یا در کلینیک هست که چکیده مطالب مهم یا ارتباطات بالینی مطلب رو توضیح میده.
روش های مطالعه ی فیزیولوژی
فیزیولوژی معمولا جز دروس راحت و شیرین علوم پایه محسوب میشه و اکثر دانشجوها با این درس ارتباط خوبی برقرار میکنن، اما در عین حال میتونه درس پیچیده ای باشه، بنابراین مهمه که اونو به بخش های کوچیک و در نتیجه قابل کنترل تقسیم کنیم. در مطالعه درس فیزیولوژی یادگیری مطالب از حفظ کردن اون ها خیلی مهمتره بنابراین باید تمرکزتون رو بیشتر بر فهم مطالب بذارین. سعی کنین این درس رو خوب متوجه بشین چون قوی بودن در این درس میتونه به ساختن یک پایه خوب برای مطالب بالینی خیلی کمک کنه.
با ایجاد یه برنامه ی مطالعه یا برنامه ای شروع کنین که مشخص می کنه چه موضوعاتی رو در هر روز هفته می خونین. این کار به شما کمک می کنه که طبق نظم خاصّی همه ی بخش های فیزیولوژی رو یاد بگیرین. یادتون باشه در مطالعه این درس مهمه کمه مسائل مربوط به هر بخش رو با هم ترکیب کنین و فقط منفعلانه کتاب درسی رو نخونین. با یادداشت برداری فعالانه، خلاصه کردن مفاهیم کلیدی با کلمات خودتون و کشیدن نمودارها برای تجسم اطلاعات، با مطالب درگیر بشین. حتی می تونین سعی کنین اونچه رو که یاد گرفتین برای یه نفر توضیح بدین، این کار میتونه درکتون رو از این درس خیلی تقویت کنه.
حافظه ی بصری رو فراموش نکنین! استفاده از ویدیوها یا انیمیشن هایی که فرآیندهای فیزیولوژیکی رو توضیح میدن میتونه خیلی در یادگیری تون موثر باشه. دو نمونه از بهترین منابع آموزش تصویری مجموعه ویدئوهای اسموزیس، و مجموعه ویدئوهای لکچریو هستن. هر دوی این منابع، در سطح بین المللی شهرت دارن چرا که مطالب رو به زبان ساده و از سطح پایه با تصاویر شماتیک و نقاشی های چشم نواز به صورت گیرا توضیح میدن و در عرصه یادگیری در حال جلو زدن از منابع قدیمی و چاپی هستن. مد اسمارت هر دو این مجموعه ها رو به صورت ترجمه شده و با کیفیت عالی به همراه تخفیف ویژه در اختبار شما قرار میده.
تمرین های آنلاین تعاملی هم وجود دارن که به شما این امکان رو میدن که مفاهیم رو به روشی عملی کشف کنین. این منابع می تونن درکتون از مطلب رو بیشتر و مطالعه رو بسیار لذت بخش تر کنن. در نهایت فراموش نکنین که تکرار رمز اصلی به خاطر سپردن مطالب فیزیولوژیه.
نمونه ای از تدریس ویدئوهای اسموزیس
منابع فیزیولوژی آزمون علوم پایه
خب، همونطور که می دونین آزمون علوم پایه 200 سوال داره که 36 تای اون مربوط به فیزیولوژیه که بعد از علوم تشریح بیشترین وزن آزمون رو به خودش اختصاص داده، بنابراین باید کتاب های فیزیولوژی علوم پایه رو بشناسیم تا بینشون برای این آزمون انتخاب خوبی داشته باشیم. همونطور که در ابتدای معرفی درس فیزیولوژی هم گفتیم، بهترین منبع برای این درس کتاب فیزیولوژی گایتونه که در رابطه با چگونگی مطالعه ش هم به تفصیل صحبت کردیم. امّا اگه وقت کافی برای مطالعه ندارین و قبلا در طول ترم های درسی این کتاب رو نخوندین، سراغش نرین. به جاش می تونین از کتاب های دیگه ای مثل مجموعه کتاب های پروگنوز و دوره های جمع بندی که برای این درس وجود داره استفاده کنین. این مجموعه که از بهترین منابع برای آزمون علوم پایه است، دارای سوالات طبقه بندی شده است و به صورت تست محور مطالب رو به شما آموزش میده تا به بهترین نحو برای آزمون علوم پایه آماده بشین.
جمع بندی
درس فیزیولوژی از مهمترین درس های دوره علوم پایه است که پایه فهم و یادگیری مطالب بالینی رو در دوره های بعدی تشکیل میده. در آزمون علوم پایه هم این درس از اهمیت بالایی برخورداره. بنابراین برای مطالعه این درس باید از منابع و روش مناسب با خودتون استفاده کنین. تیم مد اسمارت در تمامی مراحل شما رو راهنمایی میکنه تا بتونین هوشمندانه ترین انتخاب رو داشته باشین. خوشحال میشیم اگر نظر و یا سوالی دارین در بخش کامنت ها بنویسین و ما اون رو پاسخ بدیم.
مهم ترین سرفصل های فیزیولوژی علوم پایه کدامند؟
سرفصل های مربوط به سیستم های اصلی بدن مثل گردش خون، قلب و عروق، گوارش، اعصاب و... مهم ترین قسمت های فیزیولوژی هستن.
بهترین رفرنس های فیزیولوژی کدامند؟
رفرنس این درس باید طبق نیازهای هر فرد انتخاب بشه. رفرنس اصلی این درس گایتونه اما برای امتحانات و آزمون علوم پایه میشه از دوره ها و کتاب های خلاصه تر استفاده کرد.