در این پست آموزشی قصد داریم در رابطه با بیماری هرنی صحبت کنیم و در رابطه با علل ، علایم و درمان آن توضیحاتی را در اختیار اعضای سایت مداسمارت قرار دهیم .
فهرست محتوا
هرنی (فتق)
جابجایی و بیرون زدگی احشا از یک دیواره باز و ضعیف شده را هرنی (بیماری فتق) می گویند .
در تعریف دیگر ، به جابجایی یک بافت از مکان آناتومیکی طبیعی خود هرنی گفته می شود .
به طور کلی 75 درصد هرنی های شکمی از نوع اینگوینال است .
احتمال ایجاد هرنی در مردان بیشتر از زنان است .
مهم ترین انواع هرنی های شکمی
- اینگوینال (Inguinal): به معنای بیرون زدگی احشای شکمی به ویژه روده باریک به درون کانال اینگوینال است
- فمورال یا رانی (Femoral): در این هرنی محتویات شکمی مثل روده وارد کانال فمورال می شود
- ونترال (verntral): این هرنی در قسمت قدامی دیواره ی شکمی ،در طول خط میانی شکم در ناحیه بالای معده ، ناف و زیر معده ایجاد می گردد
- اینسیژنال یا برشی (Incisional): این نوع هرنی بعد از جراحی هایی اتفاق می افتد که به طور عمده ناشی از گره های ناکافی و کشش بر حاشیه فاشیای عضلات شکم است که باعث بیرون زدگی عضله و چربی می شود
- نافی (Umblical): در بچه ها معمولا مادرزادی و ارثی و در بزرگسالان معمولا اکتسابی است . دلایل اکتسابی مثل چاقی ، آسیت ، تومور داخل شکمی . هرنی نافی ممکن است درست در زیر ناف یا اطراف ناف اتفاق بیفتد
- هیاتال (Hiatal): وضعیتی است که در آن سوراخ هیاتال بزرگ شده و در نتیجه بخشی از معده وارد حفره ی توراسیک می شود
- اپی گاستریک (Epigastric): این نوع در خط وسط شکم و بالای ناف ایجاد می شود
- هیپوگاستریک (hypogastric): این نوع در خط وسط شکم و در پایین ناف ایجاد می شود
دلایل موثر بر بروز هرنی (بیماری فتق)
- سرفه
- چاقی
- زور زدن (یبوست ، پروستاتیسم)
- بلند کردن وزنه
- سیگار کشیدن
- حاملگی
- سابقه ی خانوادگی هرنی
- بیماری ریوی انسدادی مزمن
- مانور والسالوا
- ایستادن طولانی مدت
علائم هرنی (بیماری فتق)
- درد در ناحیه ی کشاله ران که با خم شدن یا بلند کردن اجسام سنگین بدتر می شود
- وجود توده یا برآمدگی دردناک در کشاله ران یا ناحیه ی شکمی
- وجود توده ی دردناک در ناحیه ی بیضه
- احساس سنگینی در شکم
- سوزش یا احساس درد در محل زخم
- درد قفسه سینه
- مشکل بلعیدن
- درد شکمی
درمان هرنی (بیماری فتق)
بیشتر هرنی ها را می توان به درون حفرۀ شکمی برگردانید.با وجود این اگر نتوان هرنی را با فشار به درون حفرۀ شکمی برگردانید،ممکن است تبدیل به یک طناب مرده از بافت روده گردد.اگر بدون درمان رها شود،این بخش از روده بعلت کمبود خونرسانی خواهد مرد.
تقریباً همۀ هرنی ها به جراحی نیاز دارند،ترجیحاً قبل از این که عوارض رخ دهد ،تا قسمت هرنی یافته روده به جایش برگردانده شده و عضلات ضعیف دیوارۀ شکم ترمیم شوند.
ترمیم هرنی با بی حسی موضعی یا عمومی بصورت سرپایی انجام می شود.در ابتدا از راه یک برش، روده به درون حفرۀ شکم برگردانده می شود.سپس ،عضلات و بافت فاشیا توسط بخیه بهم نزدیک شده و هرنی ترمیم می گردد.یک تکه از توری پلاستیکی اغلب جهت تقویت نقص دیواره شکم استفاده می شود.
بعد از جراحی یک پانسمان بزرگ روی زخمتان خواهید داشت.این پانسمان برای یک یا دو روز باقی خواهد ماند.گاهی سینه بند یا کمربند برای حفاظت عضلات شکم حین بهبودی استفاده می شود.
60% عوارض احتمالی این عمل شامل عفونت و تشکیل آبسه می باشد.داروها ممکن است برای درد ناشی از عمل تجویز شوند.
به دلیل اینکه 75 درصد هرنی های شکمی از نوع اینگوینال است ، به بررسی بیشتر آن میپردازیم .
هرنی اینگوینال ( inguinal hernia )
به معنای بیرون زدگی احشا شکمی به ویژه روده باریک به درون کانال اینگوینال است و احتمال وقوع آن در آقایان بیشتر از خانم هاست ( بیش از 95 درصد ) . هرنی اینگوینال به دو نوع مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می شود .
نوع غیر مستقیم به علت بلند کردن جسم سنگین ، سرفه های مزمن و زور زدن می باشد .
نوع مستقیم به علت ضعف مادرزادی است .
در صورت وجود همزمان نوع مستقیم و غیرمستقیم در یک طرف به آن هرنی pantaloons گویند .
خطرات انجام جراحی
- خونریزی
- عفونت
- آسیب عصبی که خود را به صورت بی حسی پوست بخش داخلی ران نشان می دهد .
- آسیب مجرای دفران یا عروق بیضه ای
- عود هرنی
- نورالژی
آمادگی قبل از جراحی
- 6 ساعت NPO قبل از جراحی
- قطع داروهای ضد انعقادی ( برای مثال ، آسپرین یک هفته قبل از انجام جراحی )
- سونداژ
ترمیم فتق اینگوینال از طریق روش های باز
ابتدا بسته به محل هرنی ،یک برش اینگوینال در ناحیه ی هرنی زده می شود .بعد از کنار زدن پوست ، زیرجلد و آپونوروز عضله ی مایل خارجی ، طناب اسپرماتیک نمایان می گردد. با کمک کوتر باید به هموستاز ناحیه کمک نمود . سپس برای مشخص شدن نوع هرنی ( مستقیم یا غیرمستقیم ) طناب اسپرماتیک به کمک رترکتور فارابوف یا نوار عروقی کنار زده می شود . باید توجه داشت داخل کانال اینگوینال عصب ایلئواینگوینال نیز وجود دارد که آن را نیز باید به آرامی کنار زد .
رایج ترین روش های هرنیورافی
روش Bassini
این روش توسط نخ غیرقابل جذب مثل سیلک یا نایلون صورت می پذیرد . در این روش فاشیای عرضی ، عضله ی عرضی شکم و عضله ی مایل داخلی به رباط اینگوینال دوخته می شوند.
روش McVay
در این روش فاشیای عرضی شکم به صورت منفرد یا ممتد به لیگامان کوپر دوخته می شود . بعد از اینکار برای جلوگیری از آسیب به عروق فمورال ، فاشیای عرضی به رباط اینگوینال نیز دوخته می شود .
مش گذاری به روش Lichtenstein Tension free
یکی از روش های حمایتی به ویژه در هرنی های عودکننده استفاده از مش غیرقابل جذب ( مثل مش پرولن ) است . مش با حمایت از ناحیه ی اینگوینال و نیز کانال فمورال مانع فتق مجدد می گردد .
ترمیم هرنی اینگوینال از طریق لاپاروسکوپی
روش داخل صفاقی
معمولا قبل از شروع عمل برای کنترل عفونت آنتی بیوتیک تجویز می شود . نوع بیهوشی معمولا عمومی است . برای انجام این عمل بسته به هرنی چپ یا راست جراح در طرف مخالف موضع عمل و کمک جراح معمولا در طرف مبتلا به ضایعه قرار می گیرد . یک کانولای 10 میلی متری برای ورود تلسکوپ در زیر ناف و دو پورت 5 میلی متری دو طرف ناف و لترال به عضله ی رکتوس قرار داده می شود .
مراقبت های بعد از عمل
- بیمار قادر است حدود 6 تا 8 بعد از عمل به فعالیت خود بازگردد.
- بیمار باید جهت جلوگیری از افزایش فشار داخل شکم ، از انجام هر نوع عملی که فشار داخل شکم را افزایش می دهد ، خودداری کند .
