در این پست آموزشی قصد داریم در رابطه با انواع تیروییدکتومی و پاراتیروییدکتومیدر بزرگسالان صحبت کنیم و دررابطه با درمان ،جراحی و مراقبتهای آن توضیحاتی را در اختیار اعضای سایت مد اسمارت قرار دهیم.
غده ی تیرویید در سطح قدامی گردن قرار دارد و از دو لوب رگ دار که در دو طرف نای کشیده شده و توسط یک بخش باریک به نام ایستموس که به یکدیگر متصل است،تشکیل شده است.هورمون تیروئید، وظیفه کنترل میزان متابولیسم بدن را برعهده دارد و بر روی رشد فیزیکی و ذهنی تاثیر گذار است.
پرکاری تیروئید یا هایپرتیروئیدیسم (بیماری گریوز)، کم کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم و بزرگی غده ی تیروئید (گواتر)، مهم ترین اختلالات غده ی تیروئید هستند. داروها، ید رادیواکتیو، و یا برداشت جراحی، جزو درمانهای هایپرتیروئیدیسم به شمار می آیند. این بیماری، که در افراد پیر یا خیلی جوان نادر است، در زنان شیوع بیشتری دارد. جایگزینی هورمون تیروئید با دارودرمانی، درمان اختصاصی در هیپوتیروئیدیسم به شمار می آید. تجویز خوراکی هورمون های تیروئیدی یا ید، ممکن است سبب کاهش اندازه ی غده شود ولی در موارد تومورهای خوش خیم یا بدخیم، معمولا نیاز به برداشت تیروئید وجود دارد. جراح سوئیسی امیل کوخر(۱۹۱۷-۱۸۴۱)، به دلیل ایجاد انقلاب در جراحی های تیروئید، در سال ۱۹۰۹ برنده ی جایزه نوبل شد. او با اختراع هموستات در سال ۱۸۷۴، میزان خونریزی در جراحی های تیروئید را به شدت کاهش داد. قبل از اختراع هموستات، ۷۰ درصد افراد تحت جراحی تیروئید، جان خود را به دلیل خونریزی از دست می دادند. او بعدها در سال ۱۸۸۲، کلمپ کوخر را اختراع نمود. در سال ۱۸۹۱، حفظ غدد پاراتیروئید در جراحی تیروئیدکتومی، وضعیت فیزیولوژیک بیمار در بعد از جراحی را بهبود بخشید.
فهرست محتوا
- 1 بیوپسی تیروئید
- 2 انواع تیروئیدکتومی(برداشت تیروئید)
- 3 عوارض بعد از انواع جراحی تیروئیدکتومی در بزرگسالان عبارتنداز:
- 4 انواع تیروییدکتومی در بزرگسالان
- 5 پاراتیرویید
- 6 انواع پاراتیروییدکتومی در بزرگسالان
- 7 ارزیابی قبل از عمل انواع تیروییدکتومی و پاراتیروییدکنومی در بزرگسالان:
- 8 مراقبت های بعد از عمل انواع تیروییدکتومی و پاراتیروییدکتومی بزرگسالان در ریکاوری:
- 9 آموزش به بیمار تیروییدکتومی و پاراتیروییدکتومی بزرگسالان و مراقبت در منزل:
بیوپسی تیروئید
از نیدل بیوپسی (بیوپسی با سوزن) یا بیوپسی اکسیژینال (نمونه برداری از بافت خارج شده با برش جراحی)، جهت یک اقدام تشخیصی در تیروئیدیت (التهاب تیروئید) یا افتراق بین گواتر نودولار و کارسینوم، استفاده میشود.
انواع تیروئیدکتومی(برداشت تیروئید)
در طول جراحیهای انواع تیروئیدکتومی در بزرگسالان، باید از آسیب به اعصاب حنجره ای و غدد پاراتیروئید خودداری کرد. بیمار در پوزیشن سوپاین و گردن او در وضعیت هایپر اکستنشن قرار می گیرد تا اکسپوز خوبی به همه ساختارها فراهم گردد . یک برش عرضی گردنی در چین پوستی حدود ۱ اینچی (۲ / ۵ سانتی متری) بالای کلاویکل زده می شود. فاشیای گردنی به طور عمودی در خط وسط بریده میشود.
در تمام طول انواع جراحی تیروییدکتومی بزرگسالان، نیاز به هموستاز دقیق وجود دارد. خونرسانی قطب فوقانی غده تیروئید بر عهده ی شاخه ای از شریان های کاروتید و خونرسانی قطب تحتانی آن بر عهده ی شاخه ای از شریان های ساب کلاوین است. اعصاب لارینژیال فوقانی (که عضلات کریکوتیروئید را عصب دهی می کنند) و اعصاب ریکارنت لارینژیال (که طنابهای صوتی را عصب دهی می کنند)، در هنگام جراحی های تیروئید مشخص هستند. تروما به این اعصاب می تواند سبب فلج موقتی یا دایمی حنجره گردد. اختلالات صوتی با خشونت صدا، در اثر فلج یکی از طنابهای صوتی روی می دهد.
عوارض بعد از انواع جراحی تیروئیدکتومی در بزرگسالان عبارتنداز:
- هماتوم
- ادم كلوت
- اسيب به عصب ریکارنت لارینژیال
- سفتی
- اسپاسم عضلانی (تتانی)
- تیروتوکسیکوز حاد
. یک ست تراکئوتومی باید در کنار تخت بیمار در بعد جراحی (برای ۲۴ ساعت) گذاشته شود تا در صورت انسداد تنفسی از آن استفاده گردد.
تیروئیدکتومی معمولا توسط جراحان عمومی انجام می شود. بسته تشخیص پاتولوژیک، جراح مناسب ترین روش را جهت برداشت بخشی از غده ی تیروئید با همه ی غده ی تیروئید، انتخاب می کند.
انواع تیروییدکتومی در بزرگسالان
تیرویید لوبکتومی:
یک لوب به طور کامل برداشته می شود؛به ویژه جهت گواتر منتشر توکسیک، که معمولا خوش خیم است. در موارد رشد بدخیمی، ممکن است لوب و غدد لنفاوی درگیر گردن که با ناحیه ی درگیر در ارتباط هستند، برداشته شوند..
سابتوتال تیروئیدکتومی:
جراحی معمول در هایپرتیروئیدیسم ،شامل برداشت حدود 6 / 5 غده ی تیروئید است. این جراحی معمولا سبب رفع دائمی علایم می شود. زیرا بافت باقیمانده تیروئید، مقدار کافی هورمون را جهت عملکرد طبیعی ترشح می کند.
توتال تیروئیدکتومی:
برداشت هر دو لوب تیروئید و ایستموس، ممکن است یک جراحی انتخابی در بیماری قابل لمس در دو لوب، به حساب بیاید
ساب توتال اینتراتوراسیک تیروئیدکتومی:
ورود غده ی تیرویید به درون نواحی ساب استرنال (زیر استرنوم) و اینتراتوراسیک(داخل قفسه سینه)، می تواند سبب انسداد تراشه گردد. ممکن است جهت خارج کردن یک گواتر داخل قفسه ی سینه ای به برش استرنوم نیاز باشد.
پاراتیرویید
غدد باروتیروئید، غدد اندوکرینی (درون ریز) کوچکی هستند که وظیفه ی تنظیم متابولیسم کلسیم و فسفر را بر عهده دارند. چهاریا بیش از چهار غده هستند که درون یا متصل به بافت غده ی تیروئید( دو عدد در هر طرف) جای دارند یا ممکن است به درون گردن یا مدياستينوم مهاجرت کنند. هایپرپاراتیروئیدیسم اولیه (پرکاری پاراتیروئید)، با هایپرکلسمی (افزایش کلسیم خون) در ارتباط است که ممکن است به طور ثانویه در اثر بیماری های کلیوی، اسکلتی یا معده – روده ای ایجاد شود. یک یا چند غدد، ممکن است دچار بیماری شوند و از طریق جراحی خارج گردند. برش و اکسپوز همانند جراحی تیروئیدکتومی است.
انواع پاراتیروییدکتومی در بزرگسالان
سابتوتال پاراتیروئیدکتومی:
یک غده ی درگیر منفرد، که بیماری آنها توسط فروزن سکشن تأیید شده، برداشته میشود.ممکن است تا سه یا نیمی از غدد برداشته شود (در صورتی که همه این غدد دچار درگیری شده باشد، مثلا در بیمار هایپرپلاستیک منتشر).غدد پاراتیروئید را از طریق پدیکل هایشان جا به جا می کنندتا از له شدگی ،بخیه کردن یا آسیب به کپسول آنها جلوگیری شود.
باقی گذاشتن سهوی بافت پاراتیروئید ممکن است سبب عود یا پابرجاماندن این بیماری یا عود هایپرکلسمی گردد. یک مقدار از بافت طبیعی پاراتیروئید را باقی گذاشته تا از هیپرپاراتیروئیدیسم (که – ممکن است سبب تتانی شدید گردد) جلوگیری شود. در صورت ایجاد هیپرپاراتیروئیدیسم یا لزوم انجام جراحی مجدد جهت عود یا پابرجا بودن هایپرپاراتیروئیدیسم، ممکن است بخشی از بافت پاراتیروئید را با روش کرایو حفظ و خارج نمود و آن را در یک عضله پیوند زد (معمولا در ساعد).
توتال پاراتیروئیدکتومی همراه با اتوترانسپلانتیشن:
در مواردی تمامی غدد پاراتیروئید، غیر طبیعی هستند، تمامی بافت پاراتیروئید را خارج می کنند. برای اولین بار در سال ۱۹۰۷ توسط فردی به نام ویلیام هالستد این موضوع مطرح شد که بخشی از غده ی پاراتیروئید را فورا به یک عضله پر عروق پیوند بزنند (معمولا عضله استرنوکلوئیدوماستوئید که در موضع جراحی است). برخی از جراحان ترجیح می دهد که پیوند را در یکی از عضلات ساعد انجام دهند. این کار ممکن است زمانی انجام شود که قرار است غدد پاراتیروئید همراه تمام تیروئید خارج گردند. مکمل کلسیم و ویتامین دی در بعد جراحی را باید جهت درمان هییویاراتیروئیدیسم، تجویز نمود.
کیستکتومی مجرای تیروگلوسال (تیروئیدی – زبانی):
در طول رشد جنینی، غده ی تیروئید از طریق مجرای تیروگلوسال از سوراخ کور (فورامن سکوم) نزدیک قاعده ی زبان، به سمت گردن در زیر حنجره نزول می کند. در بالغین، ممکن است باقیمانده این مجرا سبب تشکیل یک کیست در خط میانی قدام گردن گردد. تمام |کیست و بخشی از استخوان هایوئید اطراف آن، باید برداشته شود.
بیوپسی گره لنفاوی گردنی و اسکالن:
نمونه برداری ازگره های لنفاوی گردنی و یا اسکالن، جهت تشخیص متاستاز سرطان یا توبرکلوز(سل)به درون این گره ها،اندیکاسیون دارد.یک جراح توراکس ممکن است این کاررا انجام دهد.
ارزیابی قبل از عمل انواع تیروییدکتومی و پاراتیروییدکنومی در بزرگسالان:
- بررسی بیمار از نظر ناشتا بودن و بررسی پرونده بیمار از نظر داشتن رضایت نامه آگاهانه
- بررسی علائم حیاتی بیمار و بررسی وضعیت کم خونی با کنترل هموگلوبین وهماتوکریت
- بررسی وضعیت بیمار از نظر گروه خونی و رزرو خون
- بررسی بیمار از نظر ابتلاء به بیماری های تنفسی فوقانی
- بررسی وضعیت روانی بیمار از نظر وجود ترس و نگرانی
- بررسی سوابق مصرف دارویی و بیماریهای زمینه ای
- بررسی بیمار از نظر نداشتن وسایل فلزی همراه
- ارزیابی بیمار از لحاظ انجام شیو ناحیه جراحی درآقایان
- بررسی پرونده ی بیمار از لحاظ تکمیل بودن أوراق ازمایشگاهی و رادیولوژیکی بر حسب مورد
مراقبت های بعد از عمل انواع تیروییدکتومی و پاراتیروییدکتومی بزرگسالان در ریکاوری:
- قرار دهی بیمار در پوزیشن مناسب
- توجه به باز بودن راه هوایی و کنترل سطح هوشیاری و کنترل علائم حیاتی
- آماده کردن سینی تزریق کلسیم گلوکونات در مواقع مواجهه با علائم هایپوکلسمی
- کنترل پانسمان ناحیه جراحی از نظر وجود خونریزی هماتوم
- کنترل میزان مایعات تجویزی
- کنترل و ارزیابی میزان سچوریشن و اکسیژن درمانی مناسب
- کنترل و مدیریت درد بیمار با روشهای دارویی و غیر دارویی
- کنترل و مدیریت تهوع و استفراغ پس از عمل
- مراقبت از درن در صورت گذاشتن درن در ناحیه جراحی
- توجه به تخلیه مثانه در صورت نداشتن سوند فولی
آموزش به بیمار تیروییدکتومی و پاراتیروییدکتومی بزرگسالان و مراقبت در منزل:
- استفاده از رژیم مایعات در روز اول پس از جراحی وغذاهای نرم از روز دوم به بعد
- قرارگیری در پوزیشن نیمه نشسته و محافظت سر وگردن با چند بالش
- اجتناب از خم شدن و برداشتن اجسام سنگین
- اجتناب از چرخش سر به طرفین و ممانعت از وارد شدن هر گونه ضربه به ناحیه گردن .
- آگاه سازی بیمار به تغییر صدا و خشن شدن صدا درچند روز پس از جراحی به دلیل ترومای ناشی از
- اینتوباسیون
- آگاه سازی بیمار از علائم کمبود کلسیم شامل علائم شوستک و ترسو
- تمیز نگه داشتن محل زخم جراحی
- مصرف مواد غذایی مملو از کلسیم و ویتامین دی
- مصرف کردن دقیق دارو های تجویز شده بخصوص آنتی بیوتیک ها و لوو تیروکسین و مکمل ویتامین دی (کلسی تریول)
- استراحت نسبی به مدت یک هفته پس از جراحی
- کنترل ازمایش( تی اس اچ) به شکل ماهانه و بر حسب دستور پزشک معالج
